Pozostawienie ciała obcego w polu operacyjnym, to wbrew pozorom częsta sytuacja. Celowo użyłam słowo sytuacja, a nie błąd medyczny. W teorii prawa medycznego pozostawienie w polu operacyjnym np. igły, gazika, czy chusty chirurgicznej kwalifikuje się jako niedbalstwo, a nie błąd w sztuce lekarskiej. Jest to z reguły niedbalstwo pielęgniarki instrumentariuszki, która nie przeliczyła dokładnie użytego sprzętu przed i po operacji, bądź chirurga operatora, który nie dokonał należytego sprawdzenia pola operacyjnego przed zamknięciem powłok brzusznych.
Dlaczego pacjentka, u której chirurg zostawił w czasie operacji chustę chirurgiczną w polu operacyjnym zgłosiła sprawę do Prokuratury?
Często zdarza się, że jako adwokat specjalizujący się w procesach medycznych prowadzę równolegle 3 sprawy jednego klienta: sprawę karną, cywilną i dyscyplinarną przeciwko lekarzowi. Zdarza się bowiem, że na skutek błędu medycznego doszło do śmierci pacjenta lub do rozstroju zdrowia trwającego dłużej niż siedem dni (art. 157§1 i 3 kodeksu karnego). Pozostawienie ciała obcego w polu operacyjnym, to klasyczny przykład spraw, gdzie prawie zawsze dochodzi do rozstroju zdrowia pacjenta powyżej 7 dni, co w polskim prawie karnym jest penalizowane, czyli krótko rzecz ujmując stawiam tezę, że lekarz popełnił przestępstwo z art. 157§1 i 3 kodeksu karnego (tzw. występek), a policja pod nadzorem prokuratury to weryfikuje.
Jak sprawę ocenili biegli oraz Sąd?
Biegli stwierdzili, że gdyby chirurg operator należycie sprawdził pole operacyjne nie doszłoby do pozostawienia chusty chirurgicznej w ciele pacjentki. Zdaniem biegłych operator, a nie pielęgniarki instrumentariuszki jest odpowiedzialny za całość operacji. Z opinii biegłych jednoznacznie wynikało, że procedura liczenia materiałów przez instrumentariuszkę i pielęgniarkę pomagającą jest czynnością pomocniczą i nawet zgłoszenie ich zgodności nie zwalnia chirurga operatora z obowiązku sprawdzenia pola operacyjnego pod kątem pozostawienia np. gazika, czy igły chirurgicznej. Zaznaczyć należy, iż biegli również wskazali, że ani instrumentariuszka ani pielęgniarka pomocnicza nie mają możliwości wglądu w pole operacyjne i sprawdzenia, czy nie pozostawiono tam materiału operacyjnego, a czynność tę powinien przeprowadzić operator.
W tej sprawie na skutek pozostawienia chusty chirurgicznej w ciele pacjenta, doszło do pogorszenia się jego stanu zdrowia – powstał stan zapalny, a pacjent odczuwał silny ból w okolicy podbrzusza. Ostatecznie Sąd uznał oskarżonego lekarza za winnego tego, że nieumyślnie spowodował u pacjentki rozstrój zdrowia trwający dłużej niż siedem dni w postaci procesu zapalnego i dolegliwości bólowych podbrzusza w ten sposób, iż podczas zabiegu operacyjnego jako chirurg operator pozostawił w jamie brzusznej pokrzywdzonej chustę chirurgiczną, tj. występku z art. 157 § 1 i 3 k.k., i za to na podstawie art. 157 § 3 k.k. wymierzył mu 250 stawek dziennych grzywny, ustalając na podstawie art. 33 § 3 k.k. wysokość jednej stawki na kwotę 40 złotych.
Wyrok karny skazujący w procesie karnym wiąże Sąd w procesie cywilnym, co w praktyce oznacza, że łatwiej będzie udowodnić winę lekarzowi w procesie cywilnym starając się o odszkodowanie i zadośćuczynienie dla poszkodowanego pacjenta. Pamiętać jednak należy, że nie każdy błąd lekarski, czy zaniedbanie stanowi przestępstwo (występek) w rozumieniu przepisów prawa karnego.
Wyrok w tej sprawie zapadł przed Sądem Okręgowym w Poznaniu w dniu 6 lipca 2016 r., sygn. akt IV Ka 511/16
